recedo

recedo
rĕ-cēdo, cessi, cessum, 3, v. n., to go back, fall back, give ground, retire, withdraw, recede.
A.
Lit. (class.; cf.:

decedo, abscedo): pone nos recede,

Plaut. Poen. 3, 2, 34:

ego abs te procul recedam,

id. Mil. 2, 4, 4:

hinc,

id. Bacch. 4, 1, 7:

illuc,

id. Rud. 3, 5, 7:

recedere loco,

id. Am. 1, 1, 84; cf.:

centuriones ex eo quo stabant loco recesserunt,

Caes. B. G. 5, 43:

non modo illum e Galliā non discessisse, sed ne a Mutinā quidem recessisse,

Cic. Phil. 8, 7, 21:

procul a telo veniente,

Ov. M. 12, 359:

de medio,

Cic. Rosc. Am. 38, 112:

ab hoste,

Ov. P. 3, 1, 151:

longius,

Verg. G. 4, 191:

tristis recedo,

Hor. Ep. 1, 16, 35; id. C. 2, 19, 31:

ab Illiturgi,

Liv. 24, 41:

in castra Corneliana,

Caes. B. C. 2, 30 fin.
2.
In partic., to retire to one's bedchamber, go to rest, Petr. 85, 5; Ov. Ib. 239.—
B.
Transf.
1.
Of inanimate and abstract things:

ut illae undae ad alios accedant, ab aliis autem recedant,

Cic. Planc. 6, 15:

verba movere loco, quamvis invita recedant,

yield, Hor. Ep. 2, 2, 113:

multa ferunt anni venientes commoda secum, Multa recedentes adimunt,

the departing years, id. A. P. 176:

abeant ac recedant voces illae,

Plin. Pan. 2, 2.—
2.
Of places, things, etc., to stand back, recede (i. e. to be distant or retired;

freq., esp. after the Aug. per.): secreta parentis Anchisae domus arboribusque obtecta recessit,

Verg. A. 2, 300; cf. Cat. 64, 43; and:

etsi lata recessit Urbe domus,

Stat. Th. 5, 242; Plin. Ep. 2, 17, 21:

Palaestina vocabatur, quā contingit Arabas... et quā recedit intus, Damascena,

Plin. 5, 12, 13, § 66:

Magna Graecia in tres sinus recedens Ausonii maris,

id. 3, 10, 15, § 95; 4, 10, 17, § 33; Sen. Cons. ad Marc. 18.—Of nations:

gens Cappadocum longissime Ponticarum omnium introrsus recedens,

Plin. 6, 8, 8, § 24.—In a painting, etc.:

pictor vi artis suae efficit, ut quaedam eminere in opere, quaedam recessisse credamus,

Quint. 2, 17, 21; cf.:

venter recessit,

Plin. Ep. 3, 6, 2.— Poet., of places, which appear to recede by our departure from them:

provehimur portu, terraeque urbesque recedunt,

Verg. A. 3, 72:

mea terra recedit,

Ov. M. 8, 139; 11, 466; Sil. 3, 157; Stat. Th. 1, 549 al.—
II.
In gen., to go away, withdraw, retire, depart from a place, to abandon a thing, = discedere.
A.
Lit. (in good prose very rare), = discedere, haec effatu' pater, germana, repente recessit, vanished, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 48 Vahl.):

nec vero a stabulis pluviā impendente recedunt Longius (apes),

Verg. G. 4, 191; Plin. Ep. 1, 13, 2.—
2.
Transf., of things, to separate from any thing (with which it was previously connected):

in aliis ossibus ex toto saepe fragmentum a fragmento recedit,

Cels. 8, 7, 1:

carnes ab ossibus,

Plin. 22, 8, 9, § 22; 19, 5, 23, § 67:

caput e cervice,

Ov. P. 2, 8, 65;

for which also: caput cervice,

id. H. 16, 153; cf. id. F. 6, 708; Luc. 8, 674. —
B.
Trop., to withdraw, depart, desist (class.; esp. freq. in Cic. and Quint.): si quid vos per laborem recte feceritis, labor ille a vobis cito recedet, Cato ap. Gell. 16, 1, 4:

avius a verā longe ratione recedit,

Lucr. 2, 229:

senes, ut in otia tuta recedant, aiunt, etc.,

Hor. S. 1, 1, 31:

ab officio recedere,

Cic. Off. 3, 4, 19; Auct. Her. 3, 3, 5; Cic. Caecin. 20, 58:

ab armis,

i. e. to lay them down, id. Rosc. Am. 6, 16:

penitus a naturā,

id. Fin. 4, 16, 43:

ab eodem exemplo,

Quint. 1, 6, 6; 2, 8, 13; 7, 3, 21:

a sententiis ejus, ab omni voluntate, consiliisque,

Cic. Att. 12, 4, 2: a vitā, i. e. to kill one ' s self, id. Tusc. 4, 17, 40 (but Plin. 29, 1, 5, § 6, to die, in gen., a doubtful conjecture; Jahn, procedente [p. 1530] vitā):

a veritatis viā longe,

Lact. 2, 8, 1:

ab oppugnatione,

Hirt. B. G. 8, 40.—Very freq. of inanimate and abstract subjects:

postquam recessit vita patrio corpore,

Plaut. Merc. prol. 73:

(nomen hostis) a peregrino recessit et proprie in eo, qui arma contra ferret, remansit,

has lost the signification of foreigner, Cic. Off. 1, 12, 37; so,

res a consuetudine,

id. Quint. 21, 67; Quint. 2, 13, 11:

figurae sententiarum ab illo simplici modo indicandi recedunt,

id. 9, 2, 1:

ab usu cotidiano,

id. 10, 1, 44 et saep.— Poet., with simple abl.:

sic nunquam corde recedit Nata tuo,

departs, Stat. S. 3, 5, 55.— Absol., to vanish, pass away, disappear:

et pariter Phoebes, pariter maris ira recessit,

Ov. M. 12, 36:

spes,

Luc. 7, 688:

quonam nostri tibi cura recessit?

Verg. A. 2, 595:

fortuna recessit,

id. ib. 3, 53.— With in:

in ventos vita recessit,

passed away into the winds, Verg. A. 4, 705.— Hence, * rĕcessus, a, um, P. a. (acc. to I. B.), drawn back, receding:

scaena recessior,

standing farther back, Vitr. 5, 8.

Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. . 2011.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Look at other dictionaries:

  • Plinius der Jüngere — Überreste eines Gedenksteins für Plinius den Jüngeren in der Basilica di Sant Ambrogio in Mailand, 2. Jahrhundert n. Chr.[1] Gaiu …   Deutsch Wikipedia

  • РЕЦЕДЕНТЫ — (от лат. recedo уклоняюсь, исчезаю, отклоняюсь), виды, имеющие самую низкую плотность и частоту встречаемости в экосистеме. Ср. Доминанты. Экологический энциклопедический словарь. Кишинев: Главная редакция Молдавской советской энциклопедии. И.И.… …   Экологический словарь

  • recedere — re·cè·de·re v.intr. (io recèdo; avere) 1. BU indietreggiare, allontanarsi Contrari: 1avanzare. 2a. CO fig., desistere da una decisione, da una posizione, tirarsi indietro: recedere dagli impegni presi, recedere da una promessa fatta Sinonimi:… …   Dizionario italiano

  • ԲԱՑԱԼԻՆԻՄ — (բաց եղեալ.) NBH 1 470 Chronological Sequence: 6c, 8c ἅπειμι absum, ἁπογίνομαι recedo Ի բացեայ լինել, ʼի բաց գնալ, հեռանալ. չգտանիլ ներկայ. *Պատահումն, որ լինի, եւ բացալինի՝ առանց ենթակային ապականութեան. Պորփ.: *Որակութիւն լինի եւ բացալինի առանց… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԴԱՌՆԱՄ — (դարձայ, դա՛րձ կամ դարձի՛ր.) NBH 1 0596 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 8c, 11c, 12c (յորմէ իտալ. դօռնա՛րէ). ἁναστρέφομαι revertor, redeo Գալ անդրէն՝ ուստի եղեւ մեկնիլ. շրջել զերեսս եւ զգնացս յայլ կողմն. ... *Դարձաւ անդրէն առ նա ի… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԶԱՏԱՆԵՄ — (զատի. կր. զատայ.) NBH 1 0717 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 7c, 11c, 14c ն. ԶԱՏԱՆԵՄ ԶԱՏԵՄ. διαχωρίζω, διαστέλλω , χωρίζω, ἁφορίζω separo, segrego, discerno, distinguo իսկ կր. ἁναχωρέω, ἁποχωρέω, ἁπέχομαι recedo, secedo… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԶԱՏԵՄ — (տեցի, տեա՛, տեալ.) NBH 1 0717 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 11c, 14c ն. ԶԱՏԱՆԵՄ ԶԱՏԵՄ. διαχωρίζω, διαστέλλω , χωρίζω, ἁφορίζω separo, segrego, discerno, distinguo իսկ կր. ἁναχωρέω, ἁποχωρέω, ἁπέχομαι recedo, secedo Իբր… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԶԱՐՏՈՒՂԵՄ — (եցայ.) NBH 1 0722 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 7c, 8c ձ. ԶԱՐՏՈՒՂԻՄ եւս եւ ԶԱՐՏՈՒՂԵՄ, եցի. չ. διααμαρτάνω τῆς ὀδοῦ devio παρατρέπομαι a solita via avertor, recedo որ եւ ԸՍՏԱՐՏՈՒՂԻԼ. Արտաքոյ ուղւոյ ելանել. խոտորիլ. թիւրիլ.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԶԱՐՏՈՒՂԻՄ — (եցայ.) NBH 1 0722 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 7c, 8c ձ. ԶԱՐՏՈՒՂԻՄ եւս եւ ԶԱՐՏՈՒՂԵՄ, եցի. չ. διααμαρτάνω τῆς ὀδοῦ devio παρατρέπομαι a solita via avertor, recedo որ եւ ԸՍՏԱՐՏՈՒՂԻԼ. Արտաքոյ ուղւոյ ելանել. խոտորիլ. թիւրիլ.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԽԱՓՆՈՒՄ — (փեայ, փուցեալ.) NBH 1 0936 Chronological Sequence: Early classical, 11c չ. Խփմամբ կամ կափուցմամբշիջանել, դադարիլ. եւ Խափանիլ ʼի տեսութենէ, կուրանալ. σβέννυμαι extinguor ἁπέρχομαι recedo ἑκκεκόμμενος excaecatus. ... *Զի՞ պիտոյ իցէ մարմնոյ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԿԱՐԹԵՄ — (եցի.) NBH 1 1068 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 11c, 12c, 13c ն. εὑσκολιεύομαι laqueo capio. Որսալ կարթիւ կամ թակարթիւ. թակարդել. ըմբռնել հնարիւք. *Զնախաչար վիշապն կարթեցեր: Կարթեալ զվիշապն. Ճղ. Շ. բարձր.: *Իբրեւ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”